Αυτή είναι η περίεργη ιστορία του μη υπαρκτού “φωτογράφου” Eduardo Martins που έχει σοκάρει το φωτογραφικό κόσμο.

Η συγκεκριμένη ιστορία είναι πολύ σημαντική καθώς δείχνει πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να κλέψει φωτογραφίες άλλων φωτογράφων και να τις χρησιμοποιήσει ως δικές του, ξεγελώντας ακόμα και μεγάλα Μ.Μ.Ε.

Ο Eduardo Martins φαίνεται ότι δεν υπήρξε ποτέ ως πραγματικό πρόσωπο, τουλάχιστον με αυτό το όνομα και τις φωτογραφίες που ανέβασε στα κοινωνικά του δίκτυα.

Πίσω του βρίσκεται ένας άνθρωπος που κανείς δεν έχει δει ή γνωρίσει από κοντά και ο οποίος ισχυριζόταν ότι είναι φωτογράφος από τη Βραζιλία και έχει βρεθεί στα πιο δύσκολα σημεία του πλανήτη, όπως το Ιράκ.

Ο λογαριασμός του Eduardo Martins στο Instagram κατάφερε να συγκεντρώσει μέχρι 120.000 ακολούθους και ο ίδιος κατάφερε να δει το όνομα του να φιγουράρει σε μεγάλα Μ.Μ.Ε. όπως τα VICE και BBC της Βραζιλίας, The Wall Street Journal, Le Monde και The Telegraph.

Εκτός των φωτογραφιών του τα Μ.Μ.Ε. που ξεγελάστηκαν παρουσίασαν το έργο του Martins μέσα από εκτενείς συνεντεύξεις, ενώ πολύ γνωστή Gallery στη Βραζιλία σχεδίαζε να παρουσιάσει έκθεση που θα περιελάμβανε και τις φωτογραφίες του.

Πως όμως στήθηκε μία από τις μεγαλύτερες απάτες στην ιστορία του φωτορεπορτάζ;

Ο Eduardo Martins ισχυριζόταν ότι είναι 32 χρονών και ότι εργαζόταν για τα Ηνωμένα Έθνη, ενώ παράλληλα φωτογράφιζε. Στα κοινωνικά του δίκτυα μπορούσε κανείς να δει φωτογραφίες από περιοχές όπως το Ιράκ και άλλα μέρη, φωτογραφίες που είχε κλέψει από άλλους φωτογράφους (όπως από τον αμερικανό Daniel C. Britt) και αφού τις είχε αντιστρέψει οριζοντίως για να μην ανιχνεύονται από αλγόριθμους αναζήτησης εικόνων, τις παρουσίαζε ως δικές του.

Μάλιστα ο Martins είχε διαθέσει φωτογραφίες – portofolio σε μέσα όπως το VICE από τις μάχες των Peshmerga, ενώ φαίνεται να είχε πουλήσει και φωτογραφίες μέσω του Getty Images.

To περίεργο στην υπόθεση, που έφερε στο φως και την αλήθεια, είναι ότι κανείς άλλος φωτορεπόρτερ δεν είχε δει από κοντά τον Martins, σε καμία από τις περιοχές που έλεγε ότι είχε βρεθεί και είχε φωτογραφίσει. Γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο γιατί οι κύκλοι των φωτορεπόρτερ στις εμπόλεμες ζώνες είναι πολύ μικροί και συνήθως συναντιούνται κάποια στιγμή.

Στο BBC Βραζιλίας άρχισαν να γεννιούνται υποψίες ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τον συγκεκριμένο “φωτογράφο” και ξεκίνησε μία δημοσιογραφική έρευνα για την περίπτωση του.

Ο Martins σύντομα ειδοποιήθηκε για αυτές τις κινήσεις από τον Fernando Costa Netto, ένα μέλος της Gallery στης οποίας την έκθεση θα συμμετείχε, καθώς υπήρχε πλέον αμφισβήτηση για το έργο του. Αποτέλεσμα ήταν ο Martins να κατεβάσει όλα τα κοινωνικά του δίκτυα και να απαντήσει στον Netto ότι βρίσκεται στην Αυστραλία και ότι πήρε την απόφαση να γυρίσει για ένα χρόνο τον κόσμο με ένα van, κόβοντας όλα τα μέσα επικοινωνίας.

Η έρευνα είχε φτάσει στο τέλος της και η απάτη είχε αποκαλυφθεί. Σύντομα τα Μ.Μ.Ε. που είχαν χρησιμοποιήσει φωτογραφίες του μη υπαρκτού φωτογράφου, όπως το BBC Βραζιλίας, τις κατέβασαν ζητώντας συγνώμη για το λάθος τους.

Στον σημερινό ψηφιακό κόσμο η περίπτωση του Martins αποκάλυψε πόσο εύκολο είναι κάποιος να κλέψει φωτογραφίες και να τις “πουλήσει” στο παγκόσμιο κοινό ως δικές του, αλλά και πόσο απρόσεκτα είναι τα Μ.Μ.Ε. τα οποία στην προσπάθεια τους να πάρουν μερικά χιλιάδες κλικ και να δημοσιεύσουν μία “ωραία” ιστορία, δεν ελέγχουν καθόλου τις πηγές τους.