Ο Martin Parr μέσα από τον φακό του: μια καριέρα που κατέγραψε την καθημερινότητα όπως είναι

0 135 2 λεπτά ανάγνωσης

Ο Martin Parr έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 73 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και επιδραστικά φωτογραφικά έργα του 20ού και 21ου αιώνα.

Ο Βρετανός φωτογράφος υπήρξε μια μοναδική περίπτωση δημιουργού που μετέτρεψε το τετριμμένο σε οπτικό σχόλιο, χωρίς εξωραϊσμούς και χωρίς διάθεση εξιδανίκευσης. Από τις εργατικές τάξεις της Αγγλίας μέχρι τον μαζικό τουρισμό, τις παραλίες, τα φεστιβάλ και τα μουσεία, ο Parr κατέγραψε την κοινωνία με μια ματιά αιχμηρή, συχνά άβολη, αλλά πάντα ειλικρινή.

Ξεκινώντας από ασπρόμαυρες σειρές όπως οι The Non-Conformists και Bad Weather τη δεκαετία του 1970, ο Parr παρατηρούσε τις μικρές τελετουργίες της καθημερινότητας: γάμους σε μεθοδιστικά παρεκκλήσια, τοπικές δεξιώσεις, ανθρώπους που προσπαθούν να προστατευτούν από τη βροχή. Ήταν ήδη φανερό ότι τον ενδιέφερε όχι το «μεγάλο γεγονός», αλλά η ανθρώπινη συμπεριφορά μέσα στο πλαίσιο της ρουτίνας.

Η καθοριστική στροφή ήρθε με τη σειρά The Last Resort (1983–85), όπου υιοθέτησε έντονο χρώμα και σκληρό φλας για να καταγράψει την παραθαλάσσια ζωή στο New Brighton. Οι εικόνες με οικογένειες που τρώνε fish and chips δίπλα σε σκουπίδια, παιδιά με λιωμένα παγωτά και τουρίστες σε υπερπλήρεις παραλίες προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις. Για κάποιους ήταν ειρωνικές ή ακόμη και σκληρές· για άλλους, απολύτως ακριβείς.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Parr επέκτεινε τη θεματολογία του παγκοσμίως. Το Small World και το Common Sense κατέγραψαν τον μαζικό τουρισμό, την κατανάλωση και την ομογενοποίηση της εμπειρίας του ταξιδιού. Από την Ακρόπολη μέχρι τη Disneyland και από το Λούβρο μέχρι τις παραλίες της Benidorm, οι εικόνες του έδειχναν ανθρώπους να φωτογραφίζουν, να ποζάρουν, να καταναλώνουν στιγμές περισσότερο παρά να τις βιώνουν.

Για τους φωτογράφους και τους δημιουργούς εικόνας, ο Parr αποτέλεσε σημείο αναφοράς όχι μόνο για το ύφος του, αλλά και για τη φιλοσοφία του. Δεν αναζητούσε την «όμορφη» εικόνα με την παραδοσιακή έννοια. Αντίθετα, πίστευε ότι το ενδιαφέρον βρίσκεται στο βαρετό, στο άβολο, στο επαναλαμβανόμενο. Όπως είχε δηλώσει, η φωτογραφία λειτουργούσε γι’ αυτόν ως μορφή προσωπικής θεραπείας και παρατήρησης του κόσμου.

Παράλληλα, η παρουσία του στον οργανισμό Magnum Photos και η ίδρυση του Martin Parr Foundation στο Μπρίστολ συνέβαλαν καθοριστικά στη διατήρηση και μελέτη της σύγχρονης φωτογραφίας. Υποστήριξε νέους δημιουργούς, υπερασπίστηκε το φωτογραφικό βιβλίο και λειτούργησε ως ενεργός σχολιαστής του μέσου μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

Ο Martin Parr δεν προσπάθησε ποτέ να γίνει αρεστός. Προσπάθησε να είναι ακριβής. Και αυτή ακριβώς η στάση είναι που τον καθιστά έναν από τους πιο σημαντικούς φωτογράφους της εποχής μας — έναν δημιουργό που μας ανάγκασε να δούμε τον εαυτό μας μέσα στις εικόνες του.

Μπορείτε να δείτε μία επιλογή των εικόνων του στο ειδικό αφιέρωμα του The Guardian εδώ.