Μια πειραματική κάμερα υπόσχεται καθαρή εστίαση σε όλο το κάδρο, ταυτόχρονα

Η φωτογραφία και το βίντεο έχουν μάθει να «ζουν» με τον περιορισμό της εστίασης σε ένα επίπεδο κάθε φορά, όμως μια νέα ερευνητική προσέγγιση δείχνει ότι αυτό το δεδομένο μπορεί να αλλάξει για όσους κυνηγούν καθαρή πληροφορία σε κάθε σημείο της εικόνας.

Στην καρδιά της ιδέας βρίσκεται ένα σύστημα που οι ερευνητές ονομάζουν «spatially-varying autofocus»: αντί η κάμερα να αποφασίζει ένα μοναδικό σημείο/επίπεδο εστίασης, επιχειρεί να δώσει σε διαφορετικές περιοχές της εικόνας διαφορετική εστίαση, ώστε το αποτέλεσμα να μοιάζει «all-in-focus» χωρίς να χρειάζεται στοίβαξη πολλών λήψεων.

Το σύστημα προέρχεται από ερευνητική ομάδα του Carnegie Mellon University και συνδυάζει «υπολογιστική οπτική» με ενεργό έλεγχο του φωτός. Η λογική δεν είναι να εξαφανίσει την αισθητική του βάθους πεδίου, αλλά να προσφέρει ένα νέο εργαλείο όταν η προτεραιότητα είναι η πληροφορία και η καθαρότητα σε όλο το κάδρο.

Η έρευνα ονομάζεται Spatially-Varying Autofocus και πίσω της βρίσκονται οι Yingsi Qin, Aswin C. Sankaranarayanan και Matthew O’Toole. Παρουσιάστηκε στο ICCV 2025 ως oral presentation και απέσπασε Best Paper Honorable Mention.

Η υλοποίηση βασίζεται σε έναν «computational lens» που παντρεύει έναν φακό Lohmann (δύο οπτικά στοιχεία που μετατοπίζονται μεταξύ τους για ρύθμιση εστίασης) με ένα phase-only spatial light modulator, δηλαδή μια επιφάνεια που μπορεί να ελέγχει πώς «εκτρέπεται» το φως ανά σημείο. Με απλά λόγια: η οπτική διαδρομή δεν είναι πια ίδια για όλο το κάδρο.

Για να «κλειδώσει» η εστίαση ανά περιοχή, χρησιμοποιούνται δύο κλασικές λογικές autofocus: contrast-detection (που ψάχνει το μέγιστο της οξύτητας) και phase-detection (που καταλαβαίνει προς ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί η εστίαση). Εδώ, όμως, δουλεύουν με πιο κατανεμημένο τρόπο, σαν να γίνεται έλεγχος εστίασης σε μικρότερα τμήματα της εικόνας.

Το προφανές όφελος είναι για σκηνές με μεγάλο βάθος: ντοκιμαντέρ, επιστημονική/τεχνική καταγραφή, αρχιτεκτονική, όπου θες το αντικείμενο και το περιβάλλον του να «γράφουν» καθαρά χωρίς συμβιβασμούς. Σε τέτοια σενάρια, η ανάγκη για πολλαπλές λήψεις ή για ακραία κλειστά διαφράγματα (με ό,τι συνεπάγονται σε ISO/διάθλαση) γίνεται βαρίδι.

Στο βίντεο το θέμα γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρον. Ένα σύστημα που μπορεί να κρατά ταυτόχρονα περισσότερα επίπεδα σε αποδεκτή εστίαση θα μπορούσε να μειώσει το «άγχος» του continuous AF σε απαιτητικές σκηνές και να δώσει πιο σταθερή καθαρότητα σε run-and-gun καταστάσεις.

Υπάρχει και η δημιουργική πλευρά: η επιλεκτική εστίαση είναι γλώσσα αφήγησης και κανείς δεν θέλει να χαθεί. Το ζητούμενο εδώ δεν είναι να αντικατασταθεί το bokeh, αλλά να προστεθεί μια εναλλακτική λειτουργία λήψης, όπως ακριβώς σήμερα επιλέγεις μεταξύ RAW, HDR, bracketing ή computational modes ανάλογα με το γύρισμα/δουλειά.

Ρεαλιστικά, μιλάμε ακόμη για πειραματική τεχνολογία: τέτοια συστήματα θέλουν χώρο, ακριβή ευθυγράμμιση, ισχυρή επεξεργασία και συχνά ειδικό hardware, πριν φτάσουν σε κάτι που χωρά σε σώμα κάμερας ή σε ένα lens module. Αλλά το pattern είναι γνώριμο: πολλές από τις «υπολογιστικές» λειτουργίες που σήμερα θεωρούμε αυτονόητες ξεκίνησαν ως εργαστηριακά πρωτότυπα.

Αν αυτή η κατεύθυνση ωριμάσει, μπορεί να επηρεάσει και το πώς θα σκεφτόμαστε τις λήψεις για delivery: περισσότερη καθαρή πληροφορία στο αρχείο σημαίνει καλύτερο περιθώριο για reframing, VFX, tracking, και ακόμη πιο αξιόπιστα pipelines σε AR/VR ή 3D reconstruction workflows όπου η λεπτομέρεια σε βάθος είναι κρίσιμη.

Το ουσιαστικό είναι ότι η οπτική δεν εξελίσσεται πια μόνο με πιο «καλό γυαλί», αλλά με υβριδικά συστήματα φακού-αλγορίθμου που αλλάζουν το τι μπορεί να καταγράψει μια κάμερα σε πραγματικές συνθήκες. Για όσους δουλεύουν καθημερινά με εικόνα, τέτοιες εξελίξεις έχουν αξία γιατί ανοίγουν νέες επιλογές εκεί που μέχρι τώρα υπήρχε μόνο συμβιβασμός.

Περισσότερα εδώ.

Απέκτησε το Luminar με έκπτωση, με τον κωδικό pttl20,
κάνε κλικ στην εικόνα

Αναζητήστε όλα τα νέα προϊόντα στο κατάστημα
Ρεπέλλα Φωτογραφικά.