ESA: Οι αποστολές ExoMars και Mars Express φωτογράφισαν τον 3I/ATLAS πιο κοντά από ποτέ

pttlgr team 25 Οκτωβρίου 2025

38 2 λεπτά ανάγνωσης

Μεταξύ 1 και 7 Οκτωβρίου 2025, τα διαστημόπλοια ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) και Mars Express της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) στράφηκαν προς τον διαστρικό κομήτη 3I/ATLAS, καθώς αυτός περνούσε κοντά στον Άρη.

Ήταν η πιο κοντινή παρατήρηση του κομήτη από οποιοδήποτε σκάφος της ESA – σε απόσταση περίπου 30 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τα δύο τροχιακά, στις 3 Οκτωβρίου.

Εικόνες από τον ExoMars TGO

Η κάμερα CaSSIS (Colour and Stereo Surface Imaging System) του ExoMars TGO κατέγραψε τον κομήτη ως ένα αχνό λευκό σημείο που κινείται στο κέντρο της εικόνας – πρόκειται για τον πυρήνα και την ατμόσφαιρά του (coma). Παρότι η κάμερα δεν μπορούσε να ξεχωρίσει τον πυρήνα από την ατμόσφαιρα, κατάφερε να απεικονίσει καθαρά το φωτεινό νέφος σκόνης και αερίων που περιβάλλει τον κομήτη, το οποίο δημιουργείται καθώς πλησιάζει στον Ήλιο.

Ο επικεφαλής του οργάνου, Nick Thomas, εξήγησε ότι η παρατήρηση ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς ο κομήτης ήταν 10.000 έως 100.000 φορές πιο αμυδρός από τους συνήθεις στόχους της κάμερας.

Η συμβολή του Mars Express

Οι εικόνες του Mars Express δεν έχουν ακόμα αποκαλύψει τον κομήτη, επειδή ο χρόνος έκθεσης ήταν μόλις 0,5 δευτερόλεπτα (σε αντίθεση με τα 5 δευτερόλεπτα του TGO). Οι επιστήμονες συνδυάζουν τώρα πολλαπλές εικόνες για να εντοπίσουν το αχνό ίχνος του 3I/ATLAS και να αναλύσουν τα δεδομένα από τα φασματόμετρα OMEGA, SPICAM και NOMAD, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τη σύνθεσή του.

Ένας αρχαιότερος ταξιδιώτης

Ο 3I/ATLAS είναι μόλις ο τρίτος διαστρικός κομήτης που έχει εντοπιστεί, μετά τους 1I/‘Oumuamua (2017) και 2I/Borisov (2019). Ανακαλύφθηκε στις 1 Ιουλίου 2025 από το τηλεσκόπιο ATLAS στη Χιλή και, σύμφωνα με τις τροχιακές του παραμέτρους, ενδέχεται να είναι τρία δισεκατομμύρια χρόνια παλαιότερος από το Ηλιακό Σύστημα.

Οι επόμενες παρατηρήσεις

Τον επόμενο μήνα, η ESA θα συνεχίσει τις παρατηρήσεις του κομήτη μέσω του Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE), ο οποίος θα τον δει σε πιο ενεργή φάση, λίγο μετά το περιήλιό του. Τα πρώτα δεδομένα αναμένονται στις αρχές του 2026.

Παράλληλα, η ESA προετοιμάζει την αποστολή Comet Interceptor (2029), που θα αναμένει σε τροχιά έναν νέο, «παρθένο» κομήτη από το Νέφος του Όορτ ή – στην πιο συναρπαστική περίπτωση – έναν ακόμα διαστρικό επισκέπτη όπως ο 3I/ATLAS.

Ο επιστήμονας της αποστολής, Michael Kueppers, σημειώνει: «Η μελέτη ενός τέτοιου αντικειμένου θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στην κατανόηση των διαστρικών κομητών και της προέλευσής τους».

Μια ματιά πέρα από το Ηλιακό μας Σύστημα

Οι κομήτες όπως ο 3I/ATLAS είναι πραγματικοί αγγελιαφόροι από άλλους κόσμους – φορείς πληροφοριών για το πώς σχηματίζονται τα πλανητικά συστήματα σε άλλες περιοχές του Γαλαξία. Για τους επιστήμονες, κάθε τέτοια παρατήρηση είναι ένα παράθυρο στο απέραντο σύμπαν – και ένα βήμα πιο κοντά στο να κατανοήσουμε τη θέση μας μέσα σε αυτό.