Η NASA ολοκλήρωσε το τηλεσκόπιο που θα σαρώσει το σύμπαν

Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA περνά στο τελικό στάδιο δοκιμών, ανοίγοντας τον δρόμο για πρωτοφανείς αστρονομικές παρατηρήσεις.

pttlgr team 18 Δεκεμβρίου 2025

78 3 λεπτά ανάγνωσης

Πηγή: NASA/Jolearra Tshiteya — NASA/Jolearra Tshiteya

Η NASA ανακοίνωσε ότι το Nancy Grace Roman Space Telescope είναι πλέον πλήρως συναρμολογημένο, σηματοδοτώντας ένα κρίσιμο ορόσημο για μία από τις πιο φιλόδοξες αποστολές παρατήρησης του σύμπαντος των τελευταίων δεκαετιών.

Το πρόσφατα συναρμολογημένο Nancy Grace Roman Space Telescope της NASA θα αλλάξει ριζικά την κατανόησή μας για το σύμπαν, προσφέροντας βαθιές, καθαρές και εκτεταμένες υπέρυθρες εικόνες του διαστήματος. Η αποστολή αναμένεται να μεταμορφώσει σχεδόν κάθε κλάδο της αστρονομίας και να μας φέρει πιο κοντά στην κατανόηση των μυστηρίων της σκοτεινής ενέργειας, της σκοτεινής ύλης και του πόσο συχνοί είναι πλανήτες σαν τη Γη σε ολόκληρο τον Γαλαξία μας. Το Roman βρίσκεται σε τροχιά για εκτόξευση έως τον Μάιο του 2027, με τις ομάδες να εργάζονται για πιθανή εκτόξευση ήδη από το φθινόπωρο του 2026. Πηγή: Goddard Space Flight Center της NASA.

Στις 25 Νοεμβρίου, οι τεχνικοί στο Goddard Space Flight Center στο Μέριλαντ ολοκλήρωσαν την ένωση των δύο βασικών τμημάτων του τηλεσκοπίου, του εσωτερικού και του εξωτερικού, στο μεγαλύτερο καθαρό δωμάτιο της υπηρεσίας. Με την ολοκλήρωση αυτής της φάσης, το Roman εισέρχεται πλέον στο τελικό στάδιο εκτεταμένων δοκιμών πριν από τη μεταφορά του στο Kennedy Space Center στη Φλόριντα, το καλοκαίρι του 2026, για τις προετοιμασίες εκτόξευσης.

Κατά τη διάρκεια αρκετών ωρών, οι τεχνικοί συνέδεσαν με εξαιρετική ακρίβεια τα εσωτερικά και εξωτερικά τμήματα του Nancy Grace Roman Space Telescope της NASA, όπως φαίνεται σε αυτό το time-lapse. Στη συνέχεια, το Roman θα περάσει από τις τελικές δοκιμές πριν μεταφερθεί στον χώρο εκτόξευσης στο Kennedy Space Center της NASA στη Φλόριντα, για τις προετοιμασίες εκτόξευσης το καλοκαίρι του 2026.
Πηγή: NASA/Sophia Roberts

Η αποστολή έχει προγραμματιστεί επισήμως για εκτόξευση έως τον Μάιο του 2027, ωστόσο η NASA αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο εκτόξευσης ήδη από το φθινόπωρο του 2026. Το Roman θα εκτοξευθεί με πύραυλο SpaceX Falcon Heavy και θα τοποθετηθεί σε τροχιά περίπου ένα εκατομμύριο μίλια μακριά από τη Γη, σε σημείο ιδανικό για σταθερές και μακροχρόνιες παρατηρήσεις.

Το Nancy Grace Roman Space Telescope σχεδιάστηκε για να προσφέρει έναν μοναδικό συνδυασμό υψηλής ανάλυσης και εξαιρετικά ευρείας κάλυψης ουρανού, κυρίως στο υπέρυθρο φάσμα. Αυτός ο συνδυασμός επιτρέπει παρατηρήσεις που, με άλλα τηλεσκόπια, θα απαιτούσαν εκατοντάδες χρόνια. Για τους φωτογράφους και τους δημιουργούς εικόνας, το Roman αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα του πώς η τεχνολογία αισθητήρων, οπτικών και επεξεργασίας δεδομένων μπορεί να κλιμακωθεί σε ακραίο επίπεδο.

Το τηλεσκόπιο διαθέτει δύο βασικά όργανα. Το πρώτο είναι το Wide Field Instrument, μια κάμερα 288 megapixel, ικανή να καταγράφει σε μία μόνο λήψη περιοχή ουρανού μεγαλύτερη από το φαινόμενο μέγεθος της πανσελήνου. Η ποσότητα δεδομένων που θα συλλέγει είναι τεράστια: περίπου 20 petabytes μέσα στην πενταετή κύρια αποστολή του, δηλαδή εκατοντάδες φορές περισσότερα δεδομένα σε σχέση με το Hubble.

Το δεύτερο όργανο είναι το Coronagraph Instrument, μια τεχνολογική επίδειξη που θα δοκιμάσει νέες μεθόδους άμεσης απεικόνισης εξωπλανητών. Με την απόκρυψη της έντονης λάμψης των άστρων, το coronagraph θα επιτρέψει τη φωτογράφιση αμυδρών πλανητών και δίσκων σκόνης γύρω από κοντινά άστρα, ανοίγοντας νέους δρόμους στην έρευνα για πλανητικά συστήματα πέρα από το δικό μας.

Κατά την κύρια αποστολή του, το Roman θα επικεντρωθεί σε τρεις μεγάλες έρευνες που θα καταλαμβάνουν το 75% του χρόνου παρατήρησης. Η High-Latitude Wide-Area Survey θα χαρτογραφήσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο γαλαξίες, βοηθώντας τους επιστήμονες να μελετήσουν τη σκοτεινή ύλη και τη δομή του σύμπαντος. Η High-Latitude Time-Domain Survey θα παρακολουθεί επαναλαμβανόμενα τις ίδιες περιοχές του ουρανού, δημιουργώντας “ταινίες” κοσμικών φαινομένων και προσφέροντας νέα στοιχεία για τη σκοτεινή ενέργεια. Παράλληλα, η Galactic Bulge Time-Domain Survey θα εστιάσει στο κέντρο του Γαλαξία μας, αναζητώντας εξωπλανήτες, ελεύθερους πλανήτες χωρίς άστρο και μεμονωμένες μαύρες τρύπες μέσω μικροφακών.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η πολιτική ανοικτών δεδομένων της NASA. Όλα τα δεδομένα του Roman θα είναι δημόσια διαθέσιμα χωρίς περίοδο αποκλειστικής χρήσης, επιτρέποντας σε επιστήμονες και ομάδες σε όλο τον κόσμο να εργάζονται ταυτόχρονα πάνω στο ίδιο υλικό. Για την παγκόσμια κοινότητα των δημιουργών εικόνας και δεδομένων, αυτό αποτελεί πρότυπο διαφάνειας και συνεργασίας.

Το τηλεσκόπιο φέρει το όνομα της Dr. Nancy Grace Roman, της πρώτης επικεφαλής αστρονόμου της NASA, η οποία υπήρξε καθοριστική στην καθιέρωση των διαστημικών τηλεσκοπίων. Το Roman συνεχίζει αυτή την κληρονομιά, φιλοδοξώντας να μεταμορφώσει σχεδόν κάθε κλάδο της αστρονομίας και να φέρει την ανθρωπότητα πιο κοντά στην κατανόηση της σκοτεινής ενέργειας, της σκοτεινής ύλης και της συχνότητας πλανητών σαν τη Γη στο σύμπαν.