19 Αυγούστου: H Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας και η απίστευτη ιστορία πίσω από την πρώτη εικόνα

19th Αύγουστος 2025

Χρόνια πολλά φωτογράφοι! Σήμερα, 19 Αυγούστου, είναι η δική μας ημέρα: η Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας.

Η επιλογή αυτής της ημερομηνίας συνδέεται με ένα καθοριστικό γεγονός στην ιστορία της εικόνας. Στις 19 Αυγούστου 1839, η γαλλική κυβέρνηση παρουσίασε επίσημα στο κοινό τη διαδικασία της Νταγκεροτυπίας (Daguerreotype), που είχε αναπτύξει ο Louis-Jacques-Mandé Daguerre. Με αυτή την κίνηση, η φωτογραφία γινόταν για πρώτη φορά ελεύθερα προσβάσιμη σε όλο τον κόσμο, καθώς δεν υπήρχαν περιορισμοί πατέντας και η χρήση της ήταν ανοικτή σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Η πρώτη φωτογραφία: View from the Window at Le Gras

Η ιστορία ξεκινάει με τον Nicéphore Niépce, ο οποίος δημιούργησε την πρώτη φωτογραφία στην ιστορία, γύρω στο 1826 ή 1827, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της Ηλιογραφίας.

Η λήψη θεωρείται η αρχαιότερη σωζόμενη φωτογραφία στον κόσμο.

Χρονολογία: 1826 ή 1827
Δημιουργός: Nicéphore Niépce
Τοποθεσία: Σπίτι του Niépce στο χωριό Le Gras, κοντά στο Chalon-sur-Saône, Γαλλία
Διαδικασία: Ηλιογραφία (Heliography)

Η αυθεντική πλάκα της πρώτης φωτογραφίας φυλάσσεται στο University of Texas at Austin, Harry Ransom Center, υπό ειδικές συνθήκες, καθώς είναι εξαιρετικά ευαίσθητη.

Τεχνικά στοιχεία

Υλικό: Μια κασσίτερη πλάκα επιστρωμένη με πίσσα της Ιουδαίας.
Διάρκεια έκθεσης: Περίπου 8 ώρες (ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι μπορεί να ήταν και μερικές ημέρες).
Μέθοδος: Οι φωτεινές περιοχές σκληραίνουν περισσότερο, ενώ οι σκιερές παραμένουν μαλακές και ξεπλένονται με λιναρόσπορο και λάδι λεβάντας.

Τι απεικονίζει

Η φωτογραφία δείχνει την άποψη από το παράθυρο του εργαστηρίου του Niépce.
Μπορούμε να διακρίνουμε:

Στέγες κτιρίων γύρω από το σπίτι.
Ένα μικρό τμήμα ουρανού.

Το ενδιαφέρον είναι ότι λόγω της μεγάλης διάρκειας έκθεσης, ο ήλιος “μετακινήθηκε” κατά τη διάρκεια της λήψης, φωτίζοντας και τις δύο πλευρές των κτιρίων. Έτσι, δίνεται η εντύπωση πως το φως προέρχεται ταυτόχρονα από διαφορετικές κατευθύνσεις.

Η ιστορική σημασία

Η λήψη αυτή σηματοδοτεί την απαρχή της φωτογραφίας ως τεχνική.
Παρότι η εικόνα είναι ασαφής και δύσκολη στην αναγνώριση, αποδεικνύει ότι η φωτοευαισθησία των υλικών μπορούσε να “παγιδεύσει” το φως σε μια επιφάνεια.
Αποτελεί τον κρίκο που οδήγησε στη συνεργασία του Niépce με τον Daguerre και τελικά στη δημιουργία της Νταγκεροτυπίας.

Ο Niépce συνεργάστηκε με τον Daguerre το 1829. Μετά τον θάνατό του το 1833, ο Daguerre συνέχισε την έρευνα, βελτιώνοντας τη μέθοδο και καταλήγοντας στη Νταγκεροτυπία. Η τεχνική αυτή βασιζόταν σε χαλκοπλάκες καλυμμένες με ιώδιο του αργύρου, οι οποίες ήταν εξαιρετικά φωτοευαίσθητες αλλά και ιδιαίτερα εύθραυστες. Η διαδικασία απαιτούσε έκθεση διάρκειας 10 έως 30 λεπτών, ενώ γινόταν χρήση τοξικών χημικών όπως ο υδράργυρος.

Στιγμές-ορόσημα της πρώτης φωτογραφικής διαδικασίας

1838: Ο Daguerre τραβά την πρώτη φωτογραφία που περιλαμβάνει ανθρώπους. Η λήψη έγινε στο Boulevard du Temple του Παρισιού, με διάρκεια έκθεσης περίπου 15 λεπτών. Διακρίνονται ένας λούστρος, ο πελάτης του και άλλο ένα άτομο.
9 Ιανουαρίου 1839: Παρουσίαση της Νταγκεροτυπίας στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών.
19 Αυγούστου 1839: Η γαλλική κυβέρνηση, με συμφωνία που εξασφάλιζε ισόβια σύνταξη στον Daguerre και τον γιο του Niépce, διαθέτει τη μέθοδο σε όλο τον κόσμο.
1839: Δημιουργείται το πρώτο αυτοπορτραίτο (πρόδρομος της σημερινής selfie) από τον Robert Cornelius στις Η.Π.Α., με έκθεση που διήρκεσε από 3 έως 15 λεπτά.

Η Νταγκεροτυπία στην κοινωνία

Η Νταγκεροτυπία αποτέλεσε την πρώτη εμπορική φωτογραφική διαδικασία και γνώρισε τεράστια διάδοση στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Σύντομα, χιλιάδες φωτογράφοι άρχισαν να δραστηριοποιούνται σε Ευρώπη και Αμερική, δημιουργώντας πορτρέτα και απεικονίσεις του κόσμου. Παρότι η τεχνική είχε περιορισμούς — κάθε εικόνα ήταν μοναδική, εύθραυστη και δύσκολη στην αντιγραφή — αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη της σύγχρονης φωτογραφίας.

Καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Φωτογραφίας

Η Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας καθιερώθηκε το 1991 ως μια γιορτή για την τέχνη, την επιστήμη και την τεχνική της φωτογραφίας. Από τότε, κάθε 19η Αυγούστου, φωτογράφοι, ερασιτέχνες και επαγγελματίες, γιορτάζουν την τέχνη της εικόνας που άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο.

Γιατί έχει σημασία η σημερινή μέρα

Η φωτογραφία δεν είναι μόνο ένα μέσο τεκμηρίωσης, αλλά και καλλιτεχνική έκφραση, εργαλείο μνήμης και επικοινωνίας. Από τις πρώτες πλάκες χαλκού μέχρι τις σημερινές ψηφιακές κάμερες και τα smartphones, η εξέλιξη της φωτογραφίας είναι στενά δεμένη με την ιστορία του πολιτισμού και της τεχνολογίας.

Χρόνια πολλά σε όλους όσους αγαπούν τη φωτογραφία και συνεχίζουν να αποτυπώνουν τον κόσμο γύρω μας!

Φωτογραφία άρθρου fantom_rd/ Adobe Stock

Αναζητήστε όλα τα νέα προϊόντα στο κατάστημα
Ρεπέλλα Φωτογραφικά.

To pttlgr στηρίζεται για την λειτουργία του στους αναγνώστες του!
Μπορείς να βοηθήσεις με μία μικρή δωρεά!
Υποστηρίξτε το pttlgr ακόμα και με μόλις 1€ – χρειάζεται μόνο ένα λεπτό. Εάν μπορείτε, σκεφτείτε να μας υποστηρίξετε με ένα ποσό κάθε μήνα.
Σας ευχαριστούμε.

Στηρίξτε το pttlgr και την προσπάθεια μας για έγκυρη και άμεση ενημέρωση ακολουθώντας μας
σε Instagram, YouTube και Facebook!

Ακολουθήστε το pttlgr στα Google News, εδώ!