Ίσως η πιο σημαντική κίνηση των Συμμάχων εναντίον της λαίλαπας του ναζισμού και του φασισμού στην Ευρώπη ήταν η απόβαση της Νορμανδίας.

Στις 6 Ιουνίου, χιλιάδες στρατιώτες, αποβιβάστηκαν στις ακτές της Νορμανδίας, στη Βόρεια Γαλλία, βάζοντας τα θεμέλια για το τέλος της αρρώστιας του ναζισμού που είχε διαλύσει την Ευρώπη μέσα σε πρίπου 6 χρόνια.

Κωδικό όνομα για την απόβαση ήταν το Operation Overlord και η 6η Ιουνίου είχε πάρει την κωδική ονομασία D-Day.

Στην απόβαση βρέθηκε και ο Robert Capa, o σπουδαίος φωτογράφος και ένας από τους 4 ιδρυτές του πρακτορείου Magnum, με σκοπό να καταγράψει μία από τις μεγαλύτερες αποβάσεις στρατευμάτων στην ανθρώπινη ιστορία. Ο Capa είχε ήδη καταγράψει την απόβαση στην Ιταλία και τις μάχες εκεί. Στις 29 Μαίου ορίστηκε ως φωτογράφος στον αμερικανικό στρατό και πήρε μέρος στην απόβαση ακολουθώντας το 16ο Σύνταγμα Πεζικού του 1ου Τμήματος Πεζικού.

Τα αμερικανικά στρατεύματα μεταφέρονται σε μεγαλύτερα πλοία κατά την προετοιμασία για τη συμμαχική εισβολή στη Νορμανδία. Weymouth, Dorset. GB. 4 Ιουνίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Νωρίς το πρωί της 6ης Ιουνίου ο Capa έφυγε από το Weymouth και βγήκε στην παραλία Omaha μαζί με τους στρατιώτες. Ο Capa φωτογράφισε τις στιγμές που οι αμερικανοί στρατιώτες έπεφταν στην μάχη από τα αποβατικά σκάφη.

Αποβιβάστηκε περίπου 90 μέτρα από την παραλία κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της εισβολής, με το νερό να φτάνει μέχρι τη μέση του και δεχόμενος πολύ πυκνά πυρά από τους Γερμανούς, μεταφέροντας δύο ή τρεις κάμερες, ανάμεσα στις οποίες δύο Contax II με 50 mm φακούς. Κατάφερε με προσεκτικούς ελιγμούς να φτάσει στη στεριά όπου φωτογράφισε τα στρατεύματα που φτάνανε στην ακτή. Στα 90 λεπτά που πέρασε στην παραλία, ο Capa είδε άντρες να πυροβολούνται, να ανατινάσσονται και να καίγονται ζωντανοί.

Την ίδια στιγμή, ένας νεαρός στρατιώτης, ο Huston Riley, αποβιβάστηκε από το σκάφος που τον έφερε στην ακτή και βυθίστηκε στο νερό από το βάρος του εξοπλισμού του. Ο Riley ενεργοποίησε τη συσκευή επίπλευσης που είχε πάνω του και γρήγορα βγήκε στην επιφάνεια όπου ήταν εύκολος στόχος για τα πυρά των Γερμανών. Μετά από 30 λεπτά, ο Riley βρήκε τον δρόμο του προς την ακτή. Εκεί δέχτηκε τέσσερις σφαίρες στον δεξιό του ώμο, δύο από τις οποίες έμειναν μέσα στο σώμα του. Δύο άνδρες ήρθαν γρήγορα και τον βοήθησαν καλυφθεί. Ο Riley θυμάται ότι ο ένας είχε μία κάμερα κρεμασμένη στο λαιμό του.

Ο νεαρός στρατιώτης φέρετε να έχει δηλώσει: “Ήμουν έκπληκτος που ήταν εκεί. Είδα το σήμα του δημοσιογράφου/τύπου και σκέφτηκα Τι κάνει εδώ; Με βοήθησε να βγούμε από το νερό και στη συνέχεια κατέβηκε στην παραλία για μερικές ακόμα φωτογραφίες”.

Ο άντρας αυτός λέγεται ότι ήταν ο Capa ο οποίος είχε βγάλει τον νεαρό στρατιώτη σε μία εικόνα που έγινε διάσημη και πήρε τον τίτλο “The Face in the Surf” (το πρόσωπο στα κύματα).

Εκτός του Huston Riley υπάρχει η πιθανότητα ο άντρας της φωτογραφίας να είναι ο Edward Regan, αν και υπάρχουν στοιχεία που αμφισβητούν ότι ήταν ένας από τους δύο.

Η διάσημη φωτογραφία που πήρε το όνομα “The Face in the Surf”. Αμερικανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στην παραλία Omaha, D-Day. Νορμανδία. Γαλλία. 6 Ιουνίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Όπως περιγράφει ο ίδιος ο Capa στο βιβλίο του Slightly Out of Focus κάποια στιμγή έπαθε κρίση πανικού και επέστρεψε γρήγορα σε ένα από τα σκάφη που επέστρεφαν στα πολεμικά πλοία που ήταν στα ανοιχτά της Νορμανδίας. Εκεί φωτογράφισε τους τραυματίες που φτάνανε από την ακτή.

Ο Capa έχει πει ότι τράβηξε συνολικά 106 καρέ από τα οποία σήμερα σώζονται μόνο τα αρνητικά των 11 καρέ. Και αυτό γιατί όπως έχει δηλώσει ο editor του LIFE και φίλος του Capa, John G. Morris, υπεύθυνος για τα films που o Capa του έστειλε στο Λονδίνο 2 ημέρες μετά την απόβαση, πληροφορήθηκε ότι έγινε ένα λάθος στον σκοτεινό θάλαμο στην εμφάνιση των αρνητικών, με αποτέλεσμα να καταστραφούν 3 από τα 4 films. Στο τέταρτο film κατάφεραν να εμφανιστούν 11 καρέ, τα οποία έχουν μείνει γνωστά ως “The Magnificent Eleven”.

Το λάθος φαίνεται να έγινε είτε από δεκαπεντάχρονο βοηθό στο εργαστήριο, Dennis Banks, ή τον Larry Burrows.

Υπάρχει και η θεωρία ότι δεν έχει γίνει λάθος στον σκοτεινό θάλαμο αλλά ο Capa έβγαλε μόνο αυτές τις 11 φωτογραφίες.

Τα πρώτα πέντε καρέ από τα The Magnificent Eleven του Robert Capa.

Το περιοδικό Life εκτύπωσε πέντε από τις φωτογραφίες στο τεύχος της 19ης Ιουνίου 1944, “Beachheads of Normandy: The Fateful Battle for Europe is Joined by Sea and Air”.

Το πρώτο κύμα αμερικανικών στρατευμάτων αποβιβάστηκε την αυγή. Νορμανδία. Γαλλία. 6 Ιουνίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Αμερικανικά στρατεύματα κάνουν επίθεση την παραλία Omaha κατά τη διάρκεια της D-Day. Νορμανδία. Γαλλία. 6 Ιουνίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Φυσικά δεν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια για τα υπόλοιπα 3 films και αν υπήρχαν και άλλες σπουδαίες φωτογραφίες.

Ένα αμερικανικό αποβατικό σκάφος περνάει από την παραλία Omaha κοντά στο Colleville sur Mer. Νορμανδία. Γαλλία. 6 Ιουνίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Μέλη της αμερικανικής ακτοφυλακής φροντίζουν ένα τραυματία άντρα από την παραλία Omaha Νορμανδία. Γαλλία. 6 Ιουνίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Οι φωτογραφίες του Capa ήταν οι μοναδικές που διασώθηκαν την ημέρα της “D-Day” και αυτό γιατί ο ίδιος φύλαξε τα films μαζί του. Τα films που είχαν τραβήξει 10 άλλοι φωτογράφοι εκείνη την ημέρα βρέθηκαν στην θάλασσα όταν ένας στρατιώτης στον οποίο είχαν δοθεί τα έριξε κατά λάθος, κατά την επιβίβαση του σε ένα από τα επιβατηγά πλοία.

Τα αμερικανικά στρατεύματα στην παραλία Omaha μετά την απόβαση της D-Day. Νορμανδία. Γαλλία. Ιούνιος 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Μετά από μια σύντομη παραμονή στο Λονδίνο, ο Capa επέστρεψε στη Γαλλία στα τέλη Ιουλίου για την προέλαση των συμμάχων προς το Παρίσι. Φωτογράφιζε περισσότερο γερμανούς αιχμαλώτους και κατεστραμμένο γερμανικό στρατιωτικό υλικό, ενώ κάλυψε την απελευθέρωση του Mont-St-Michel, τις μάχες για το λιμάνι του St-Malo και τη δημόσια ταπείνωση των γυναικών συνεργατών των γερμανών από τη γαλλική αντίσταση.

Αιχμάλωτοι γερμανοί στρατιώτες μετά την απόβαση της Νορμανδίας. Νορμανδία. Γαλλία. Ιούνιος 1944.
© Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Ο Γερμανός στρατηγός VON SCHLIEBEN, διοικητής των γερμανικών στρατευμάτων στο Cherbourg, μετά την παράδοση του, με τον Αμερικανό στρατηγό Manton S. EDDY, διοικητή της 9ης Διεύθυνσης Πεζικού. Γαλλία.Manche.Cherbourg. 26 Ιουνίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Ένας Αμερικανός κληρικός ανακουφίζει έναν ετοιμοθάνατο Γερμανό στρατιώτη καθώς αιχμάλωτοι Γερμανοί κοιτούν. Γαλλία. Ιούνιος/Ιούλιος 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Μία Γαλλίδα γυναίκα, με ένα μωρό που έκανε με Γερμανό στρατιώτη συνοδεύεται σπίτι αφού τιμωρήθηκε έχοντας το κεφάλι της ξυρισμένο. Chartres. Γαλλία. 18 Αυγούστου 1944.© Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Ένας βετερένος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου δίπλα σε ένα κατεστραμμένο αντιεροπορικό όπλο χαιρετάει τις αμερικανικές δυνάμεις. Saint-Malo. Γαλλία. 8-10 Οκτωβρίου 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Γερμανοί στρατιώτες που αιχμαλώτισαν οι αμερικανικές δυνάμεις. St. Laurent-sur-Mer,Calvados. Γαλλία. Ιούνιος 1944. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum Photos

Η απελευθέρωση του Παρισιού επιτεύχθηκε στις 25 Αυγούστου και ο Capa ακολούθησε τις πρώτες ελεύθερες γαλλικές μονάδες στα περίχωρα του Παρισιού, καταγράφοντας τις μάχες για την πρωτεύουσα με τις τελευταίες εναπομείναντες γερμανικές μονάδες.

Δείτε όλο το φωτογραφικό αφιέρωμα για τα 75 χρόνια από την κάλυψη της απόβασης της Νορμανδίας από τον Robert Capa στο Magnum.