Rubin Observatory: Το τηλεσκόπιο με την μεγαλύτερη κάμερα στον κόσμο που θα κινηματογραφήσει το Σύμπαν ξεκινά τη λειτουργία του

17th Ιούνιος 2025

Το Vera C. Rubin Observatory, το επαναστατικό αστρονομικό παρατηρητήριο που βρίσκεται στις Άνδεις της Χιλής, ετοιμάζεται να καταγράψει το πιο φιλόδοξο «ντοκιμαντέρ» του σύμπαντος.

Φωτογραφία άρθρου: Credit: Jacqueline Ramseyer Orrell/SLAC National Accelerator Laboratory

Μετά από δεκαετίες σχεδιασμού και συνεργασίας ανάμεσα σε χιλιάδες επιστήμονες και μηχανικούς από περισσότερες από 30 χώρες, το Rubin ξεκινά τη λειτουργία του με στόχο να απεικονίσει επανειλημμένα τον νυχτερινό ουρανό του Νότιου Ημισφαιρίου για 10 συνεχή χρόνια.

Το «σενάριο»: Το Σύμπαν σε κίνηση

Το πρόγραμμα του Rubin Observatory φέρει το όνομα Legacy Survey of Space and Time (LSST) και θα συλλέξει 20 terabytes δεδομένων κάθε νύχτα, καταγράφοντας αλλαγές στον ουρανό, όπως υπερκαινοφανείς αστέρες, αστεροειδείς και άλλες φευγαλέες κοσμικές εκρήξεις. Το έργο φιλοδοξεί να κατανοήσει βαθύτερα τη φύση του σκοτεινού ενεργειακού πεδίου που επιταχύνει την επέκταση του Σύμπαντος.

Από μια ιδέα, σε μια διεθνή επιστημονική υπερπαραγωγή

Όλα ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν ο φυσικός Tony Tyson και η ομάδα του οραματίστηκαν ένα τηλεσκόπιο ειδικά σχεδιασμένο για ευρείας κλίμακας χαρτογράφηση του ουρανού. Η πρότασή τους έγινε δεκτή στην εθνική επιστημονική ατζέντα των ΗΠΑ και μετεξελίχθηκε σε κορυφαία προτεραιότητα.

Η κατασκευή του τηλεσκοπίου ξεκίνησε το 2014 και το 2020 μετονομάστηκε προς τιμή της αστρονόμου Vera C. Rubin. Το παρατηρητήριο θα λειτουργήσει υπό την αιγίδα του NSF NOIRLab και του SLAC National Accelerator Laboratory, ενώ η LSST θα αποτελεί το όνομα των δεδομένων και της έρευνας που θα παράγεται.

Vera C. Rubin Observatory — Credit: Rubin Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/H. Stockebrand

Μια κάμερα-τέρας για το Σύμπαν

Η καρδιά του Rubin είναι η LSST Camera, η μεγαλύτερη ψηφιακή κάμερα που έχει κατασκευαστεί ποτέ:

3.200 megapixels
3 τόνους βάρος
Μέγεθος όσο ένα μικρό αυτοκίνητο

Η κατασκευή της διήρκεσε δύο δεκαετίες, με συμμετοχή οργανισμών όπως τα SLAC, Brookhaven, Livermore, CNRS (Γαλλία) και άλλων. Η μεταφορά της από την Καλιφόρνια στη Χιλή ήταν ένας άθλος, που ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 2025.

Ένας καθρέφτης δύο σε ένα

Το τηλεσκόπιο διαθέτει έναν διπλής επιφάνειας καθρέφτη (M1M3) διαμέτρου 8,4 μέτρων – μία καινοτομία που επιτρέπει την ταυτόχρονη λειτουργία ως πρωτεύον και τριτεύον κάτοπτρο. Κατασκευάστηκε στο Richard F. Caris Mirror Lab του Πανεπιστημίου της Αριζόνα και καλύφθηκε με ειδικό ασημένιο επίστρωμα στο όρος Cerro Pachón.

Η Simonyi Survey Telescope, κατασκευασμένη στην Ισπανία, κρατά τους καθρέφτες και την κάμερα σταθερά, επιτρέποντας στο Rubin να χαρτογραφεί ολόκληρο τον ουρανό κάθε τρεις νύχτες.

Η επιστήμη ως συνεργατικό έργο

Περίπου 2.800 επιστήμονες από διαφορετικές ειδικότητες συμμετέχουν σε 8 επιστημονικές ομάδες, που εστιάζουν σε τομείς όπως:

Σκοτεινή ενέργεια
Υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες
Αστεροειδείς και το Ηλιακό μας σύστημα
Στατιστικές αναλύσεις και βαρυτικές φακοποιήσεις

Η διεθνής φύση του εγχειρήματος θυμίζει ένα πολυπολιτισμικό κινηματογραφικό συνεργείο, με φοιτητές, καθηγητές, ερευνητές και μηχανικούς από κορυφαία πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

Νέα εποχή για τη διάχυση της γνώσης

Η επεξεργασία των δεδομένων δεν θα γίνεται μόνο σε supercomputers, αλλά και μέσω της Rubin Science Platform, ενός cloud-based περιβάλλοντος με εργαλεία ανάλυσης προσβάσιμα παγκοσμίως — όπως ένα Google Docs για την Αστρονομία.

Το κοινό θα μπορεί επίσης να συμμετέχει μέσω citizen science δράσεων και εργαλείων όπως το Skyviewer.

Το Σύμπαν μόλις ξεκίνησε να «προβάλλεται»

Με τα πρώτα φώτα του Rubin First Look έτοιμα να ανάψουν, το Vera C. Rubin Observatory ξεκινά τη δική του «κινηματογραφική πρεμιέρα», έτοιμο να καταγράψει την εξέλιξη του Σύμπαντος σε πραγματικό χρόνο.

Η επίσημη έναρξη της λειτουργίας του Vera C. Rubin Observatory θα μεταδοθεί ζωντανά τη Δευτέρα 23 Ιουνίου 2025, στις:

11:00 π.μ. EDT (Ανατολική Ώρα ΗΠΑ)
18:00 ώρα Ελλάδας / 4:00 μ.μ. BST (Βρετανία)

Η μετάδοση θα γίνει μέσω του επίσημου καναλιού του Rubin Observatory στο YouTube και στην ιστοσελίδα του: rubinobservatory.org.

Περισσότερα εδώ.

Αναζητήστε όλα τα νέα προϊόντα στο κατάστημα
Ρεπέλλα Φωτογραφικά.

To pttlgr στηρίζεται για την λειτουργία του στους αναγνώστες του!
Μπορείς να βοηθήσεις με μία μικρή δωρεά!
Υποστηρίξτε το pttlgr ακόμα και με μόλις 1€ – χρειάζεται μόνο ένα λεπτό. Εάν μπορείτε, σκεφτείτε να μας υποστηρίξετε με ένα ποσό κάθε μήνα.
Σας ευχαριστούμε.

Στηρίξτε το pttlgr και την προσπάθεια μας για έγκυρη και άμεση ενημέρωση ακολουθώντας μας
σε Instagram, YouTube και Facebook!

Ακολουθήστε το pttlgr στα Google News, εδώ!