Το Solar Orbiter μάς προσφέρει για πρώτη φορά εικόνες των πόλων του Ήλιου

12th Ιούνιος 2025

Μία νέα εποχή για την ηλιακή φυσική ξεκινά με την ιστορική παρατήρηση του νοτίου πόλου του Ήλιου από γωνία εκτός του εκλειπτικού επιπέδου.

Το διαστημικό σκάφος Solar Orbiter, υπό την ηγεσία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και σε συνεργασία με τη NASA, κατέγραψε για πρώτη φορά στην ιστορία εικόνες των πόλων του Ήλιου από γωνία εκτός του εκλειπτικού επιπέδου — ένα επίτευγμα που υπόσχεται να αλλάξει ριζικά όσα γνωρίζουμε για τον Ήλιο.

Πέρα από τον ισημερινό: Το Solar Orbiter γέρνει την τροχιά του

Στις 23 Μαρτίου 2025, το Solar Orbiter κατέγραψε τον νότιο πόλο του Ήλιου από γωνία 17 μοιρών κάτω από τον ηλιακό ισημερινό. Μέχρι τώρα, όλες οι εικόνες του Ήλιου προέρχονταν από το ίδιο περίπου επίπεδο, το λεγόμενο εκλειπτικό επίπεδο, στο οποίο κινούνται η Γη και οι υπόλοιποι πλανήτες.

«Σήμερα αποκαλύπτουμε τις πρώτες εικόνες των ηλιακών πόλων από την ανθρωπότητα», δήλωσε η Prof. Carole Mundell, διευθύντρια επιστήμης της ESA.

Η τροχιά του σκάφους θα συνεχίσει να αυξάνει την κλίση της, προσφέροντας ακόμα πιο αποκαλυπτικές εικόνες έως και το 2029.

Τρεις επιστημονικές όψεις του Ήλιου

Οι εικόνες που τραβήχτηκαν το διάστημα 16–17 Μαρτίου 2025 προήλθαν από τρία επιστημονικά όργανα:

PHI (Polarimetric and Helioseismic Imager): Εικόνες στο ορατό φως και χαρτογράφηση του μαγνητικού πεδίου της επιφάνειας.
EUI (Extreme Ultraviolet Imager): Εικόνες στο υπεριώδες φως, αποκαλύπτοντας την καυτή κορόνα του Ήλιου.
SPICE (Spectral Imaging of the Coronal Environment): Φασματοσκοπικά δεδομένα από διαφορετικά στρώματα της ατμόσφαιρας του Ήλιου.

Η σύγκριση αυτών των δεδομένων βοηθά στην κατανόηση της κίνησης της ύλης στην ηλιακή ατμόσφαιρα και ίσως αποκαλύψει φαινόμενα όπως πολικούς στροβίλους, αντίστοιχους με αυτούς που παρατηρούνται στην Αφροδίτη και τον Κρόνο.

Ανακαλύψεις γύρω από το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου

Ένα από τα πρώτα εντυπωσιακά ευρήματα είναι ότι ο νότιος πόλος του Ήλιου παρουσιάζει «ανακατεμένο» μαγνητισμό, με μαγνητικά πεδία και των δύο πολικοτήτων να συνυπάρχουν — φαινόμενο που εμφανίζεται μόνο κατά τη φάση του ηλιακού μέγιστου, όταν το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου αντιστρέφεται.

«Το Solar Orbiter έφτασε σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη τη σωστή χρονική στιγμή για να παρακολουθήσει αυτό το φαινόμενο», ανέφερε ο Prof. Sami Solanki του Max Planck Institute.

Πρώτη χαρτογράφηση ταχυτήτων στον νότιο πόλο

Για πρώτη φορά, το όργανο SPICE κατάφερε να μετρήσει τις ταχύτητες κίνησης ηλιακής ύλης μέσω του φαινομένου Doppler, με στόχο την κατανόηση της προέλευσης του ηλιακού ανέμου.

Οι χάρτες ταχύτητας δείχνουν περιοχές με γρήγορη ροή υλικού — μικρές εκπομπές ή πίδακες — και αναμένεται να βοηθήσουν στην κατανόηση του πώς εκτοξεύονται σωματίδια στο ηλιακό σύστημα.

«Οι Doppler μετρήσεις από υψηλά γεωγραφικά πλάτη είναι μια επανάσταση για τη φυσική του Ήλιου», σημείωσε ο Frédéric Auchère, επικεφαλής του SPICE.

Και τα καλύτερα έρχονται

Η αποστολή Solar Orbiter έχει μόλις ξεκινήσει την πιο κρίσιμη φάση της. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2025 αναμένονται τα πλήρη δεδομένα της πρώτης πολικής πτήσης, ενώ μέχρι το 2029 η τροχιά του σκάφους θα γείρει έως και 33 μοίρες, προσφέροντας ακόμα πιο άμεση πρόσβαση στους πόλους.

«Αυτά τα δεδομένα θα μεταμορφώσουν την κατανόησή μας για το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου, τον ηλιακό άνεμο και την ηλιακή δραστηριότητα», δήλωσε ο Daniel Müller, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής.

Περισσότερα εδώ.

Αναζητήστε όλα τα νέα προϊόντα στο κατάστημα
Ρεπέλλα Φωτογραφικά.

To pttlgr στηρίζεται για την λειτουργία του στους αναγνώστες του!
Μπορείς να βοηθήσεις με μία μικρή δωρεά!
Υποστηρίξτε το pttlgr ακόμα και με μόλις 1€ – χρειάζεται μόνο ένα λεπτό. Εάν μπορείτε, σκεφτείτε να μας υποστηρίξετε με ένα ποσό κάθε μήνα.
Σας ευχαριστούμε.

Στηρίξτε το pttlgr και την προσπάθεια μας για έγκυρη και άμεση ενημέρωση ακολουθώντας μας
σε Instagram, YouTube και Facebook!

Ακολουθήστε το pttlgr στα Google News, εδώ!